رویکرد ساختاری شهردار شهر سقز، ساختار گرایی، ساختار پذیری،ساختار شکنی
رویکرد ساختاری شهردار شهر سقز، ساختار گرایی، ساختار پذیری،ساختار شکنی
میلاد میری
قبل از پرداختن بە ساختار سیستم مدیریت شهری در شهر سقز با محوریت شهرداری بە عنوان یک سازمان غیرە دولتی و خود گردان با قوانین متعدد و گستردە و وضایف تقریبا نامحدود بپردازیم میبایست تعریفی از ساختار سازمانی جهت فهم بهتر نوشتار ارائە نمود تا بە چشم انداز بهتری نسبت بە مسیر مدیریت شهری در چهار سال پیش رو دست یافتە شود.
ساختار سازمانی شیوەای است برای مدیریت پتانسیلهای در دسترس سازمان، تقسیم و چگونگی تخصیص مسئولیتها و وضایف، توزیع برنامەها و اهداف جهت ایجاد سیستم یک پارچە، تسهیل در روند انجام امور، هماهنگی فعالیتهای عوامل و کنترل کارهای پرسنل، تعیین ساز وکارهای هماهنگی ها و روابط رسمی در سلسلە مراتب اداری، طبقە بندی روابط پرسنلی و تنظیم حدود نفوذ مدیران سازمان اعم از معاونین و دیگر مدیران کە چنین تعاریفی در سیستمی تو در تو و فساد زا و صعب الکنترل همانند شهرداریها گستردە تر و نمودها و موارد تعریفی بیشتری را در بر خواهد گرفت و با توجە بە تفاوت چشم گیر سازمانها در اهداف، استراتژیها، فن آوری، اندازە و ابعاد محدودە تحت مدیریت ، شرایط محیطی و راهبردها نمیتوان تعریفی ثابت و دقیق را برای تمام سازمانها در نظر گرفت و بە همین تعریف کلی از ساختار سازمانی جهت ممانعت از تشویش ذهنی مخاطب اکتفا میشود.
حال با توجە بە تعاریف بالا میتوان سیستم مدیریت شهری شهر سقز را دارای ساختاری سنتی، با سلسلە مراتب غیر تخصصی و سفارش گرایانە، نفوذ پزیر از جانب گروههای ذی نفع، متکی بر درآمدهای سنتی ناپایدار، با اهداف و نقشە راههای منسوخ و غیر همسو باتوسعە شهری، عدم ایجاد توازن بین ضوابط و شرایط محیطی، نادیدە انگاری بیشتر پتانسیلهای مالی و انسانی موجود، ناکافی بودن تعامل مدیران و…. تعریف نمود کە ساختاری سنتی و تقریبا فرسودە را ایجاد نمودە و کلیات چهارچوب ساختاری سیستم بر این پاشنە آشیل چرخیدە است و با تاسیس شوراها و ایجاد پارلمان شهری متاسفانە این ساختار دستخوش تغییراتی از جنس حرکت بە سمت فساد اداری و مالی، افزایش دخالتهای بیرونی ، سنگ اندازی در مسیر انجام کارها بە قصد باج خواهیهای جناحی، تحمیل هزینەهای بیشتر، ایجاد نابە سامانی در توزیع عادلانە منابع انسانی در بحشهای مختلف، تضعیف بخشهای خدمات رسان و فربە سازی هرچە بیشتر سیستم بروکراتیک اداری، ایجاد محدودیتهای روز افزون با هدف حذف سرمایە گذاری رقابتی و بسیاری موارد دیگر کە ساختار سنتی پیشین را نیز بیش از پیش عقیم و ناکارآمد نمودە، هر چند در مسیر نوسازی ساختار زنگ زدە مدیریت شهری تلاشهایی صورت گرفت اما کافی نبود و با شکست مواجە شد.
حال شهرداری کە سکان مدیریت شهر سقز را با چنین ساختار سازمانی معلوم الحالی تحویل میگیرد اگر در صدد ترمیم درزهای ساختاری فعلی اعم از کاهش فساد، رعایت مناسبات و درجە بندیهای سلسلە مراتبی، توجیە دقیق تر تنظیم روابط سازمانی بین مدیران میانی و پرسنل سیستم برآید مسیرش بە سوی “ساختار گرایی” با همان چهارچوب سنتی و مدیریت آزمون پس دادە حرکت خواهد کرد و توان چندانی برای تغییرات ملموس نخواهد داشت ، اما اگر در صدد کار در چهارچوب فعلی و عدم قاطعیت در تغییر مسیر پیش رو و اتکا بر همان منابع ناپایدار و غیر مکفی برآید بە سمت ساختار پذیری گام بر میدارد کە تکلیفش مشخص خواهدبود و قطعا شکستهای مدیران سابق را تجربە و هزینەهای شدیدتری را بە سیستم مدیریت شهری تحمیل خواهد نمود ، اما اگر تفکر زیر بنایی داشتە باشد، از زیر ساختها شروع و بنیادین برنامە ریزی کند، سلسلە مراتب سازمانی را در تعیین مدیران ارشد سازمان بدون تعارف با کسی بە سمت تخصص گرایی برنامە محور سوق دهد، از هر گوشە و کنار و جای جای شهر منابع درآمدی جدید را بیابد، پل ارتباطی محکمتری بین مردم و سیستم ایجاد کند، مراجع فساد اداری و مالی سیستم را بدون توجە بە هیچ ملاحظەای پیدا کردە و ریشه کن کند، بە راههای نو برای نتیجەهای نو دست پیدا کند، با لابی و کاریزمای شخصیتی و تجربی در صدد سهم خواهی بیشتر برای شهر و شهرداری برآید، تمام پرسنل را با جایگاە یابی مناسب و تعریف درست وضایف محولە و نە مسئولیتهای ساختگی و من درآوردی توزیع و تمام واحدها را از نظر نیروی کار در شرایط مساوی و متناسب با مسئولیتهای محولە تکمیل کند، کاملا عملگرا باشد و هر خشتی را کە پیشتر بنیانش کج نهادە شدە را ویران و با صلابت از نو بسازد، دست گروههای منافع را کاملا قطع کند، شهرداری را بە سمت استقلال کامل از تمام مداخلات بیرونی از جانب افراد و جناحهای ذی نفع و سیری ناپذیر پیش ببرد و …..
بە سمت ساختار شکنی قدم برداشتە و در چنین حالتی چهارچوب منسوخ پیشین با گرههای دست و پاگیر و موانع فرسودە و پوشالی فرو خواهد ریخت و راە برای تسریع انجام امور و خدمات رسانی سریع تر و جلب رضایت حداکثری مردم هموار خواهد شد، در پیش گرفتن چنین رویکردی هر چند از دو رویکرد پیشین بسیار سختتر و نفس گیر تر است و بە زمان بیشتری نیاز دارد اما میتواند سنتی را برجا گذارد کە مدیران بعدی چندان درگیر رویکردهای متفاوت مدیریتی نباشند.
در چنین حالتی ساختار جدید را میتوان ساختاری عملگرا و سازندە توصیف کرد کە حسن نیتش را میتوان در انتقال تعریف عملیاتی کارنامە دورەای سیستم از مدیر بە ساختار عنوان کرد به گونەای کە سیستمی با ساختاری عملگرا و سازندە با آموزش دقیق مدیران ارشد و تنظیم ساختاری روابط سازمانی پرسنل بر اساس ضوابط تعریف شدە و مدون و چهارچوبی محکم و جا افتادە، برایش مدیری قدرتمند یا تازه کار تفاوتی نخواهد داشت چرا کە زین پس ساختار مدیر را راهنمایی میکند و مسیر را پیش رویش قرار میدهد و مزیت چنین کاری برداشتە شدن دغدغە همیشگی و جنجال برانگیز و شکاف ساز پارلمان شهری برای انتخاب مدیر سیستم بە عنوان شهردار میباشد و بسیاری از نگرانیهای مردم و نمایندگانشان محو خواهد شد اما قدم بە سوی ساختار شکنی و ایجاد ساختار جدید در شرایط کنونی نیاز بە مدیری با تجربە و آزمون پس دادە و گردو غبار کشیدە و از زیر آوار بیرون آمدە دارد تا جانی بە ساختار نوبنیاد ببخشد و قطار سازمان را در ریل درست تفکر ساختاری و بنیادین بە حرکت در بیاورد تا بعد از آن مسیر سازمان مشخص باشد و تنها لکوموتیورانها بیایند و بروند و آنقدر از مقصد مسیر مطمئن باشند کە فقط حواسشان بە سرعت پیشروی سازمان باشد و مراقب باشند کە تمام اجزاء بە صورت بە هم پیوستە و منظم در حرکت قطار سازمان بدون مشکل کار میکنند و با خیال راحت تنها از مسیر لذت ببرند.
